Kiber Təhlükəsizlik Mütəxəssisi kimdir?
Kibertəhlükəsizlik mütəxəssisi hakerlər və kiberhücumlara qarşı təhlükəsiz şəbəkə həllərinin layihələndirilməsi, işlənib hazırlanması və həyata keçirilməsi kimi informasiya təhlükəsizliyi funksiyalarını yerinə yetirən Kibertəhlükəsizlik üzrə mütəxəssisdir. Üstəlik, bütün sistem müdafiə vasitələrinin təhülkəsiz olmasını və düzgün işləməsini təmin edərək, bu sistemləri daim testdən keçirir və nəzarət edir.
Bu kibertəhlükəsizlik həlləri şirkətlərə şəbəkələrini kiberhücumlardan və hakerlərdən qorumağa kömək edir. Müxtəlif qoruyucu təhlükəsizlik tədbirlərini hazırlamaq və həyata keçirmək üçün informasiya təhlükəsizliyi konsepsiyalarını tətbiq edir.
Bundan əlavə, kibertəhlükəsizlik mühəndisi şəbəkə təhlükəsizliyini təmin etmək üçün şirkətin digər şöbələri ilə işləyə bilər. Bu, daha sürətli hərəkət etməyə imkan verir.
Bu gün verilən ən çox suallardan biridə Necə kibertəhlükəsizlik mühəndisi olmaq olar
Sadəcə olaraq, kibertəhlükəsizlik təcrübənizin, sistemlərinizin və hesablarınızın, İnternet şəbəkənizin zərərli hücumlardan qorumaq sahəsidir.
Necə kibertəhlükəsizlik mühəndisi olmaq olar sualına cavab axtarırsınızsa, əvvəlcə kibertəhlükəsizliyi yaxşı başa düşməlisiniz.
Kibertəhlükəsizlik mühəndisi nə edir?ə
Kibertəhlükəsizlik mühəndisinin rolları və məsuliyyətləri işlədikləri təşkilatdan asılı olaraq dəyişə bilər. Bununla belə, ümumi rol və məsuliyyətlərdən bəzilərinə aşağıdakılar daxildir:
✅ Şirkətin kibertəhlükəsizlik ehtiyaclarını dəyərləndirin və buna uyğun olaraq ən yaxşı təcrübələrinizi bölüşün
✅ Şirkətin məlumatlarını, sistemlərini və şəbəkələrini qorumaq üçün lazım olan bütün təhlükəsizlik tədbirlərini layihələndirmək, həyata keçirmək, qorumaq və yoxlamaq
✅ Sistemlərdə bütün zəifliklər təhlükəsizlik pozuntularının aşkarlanması
✅ Bütün şəbəkə və təhlükəsizlik məsələlərini həll etməyi bacarmaq
✅ Penetrasyon testini həyata keçirin
✅ Şəbəkədə və sistemdə hər hansı boşluqları aşkar etmək üçün testlərin və daxili skanların aparılması
Kiber Təhlükəsizlik Mütəxəssisi nəyi bilməlidir?
Bu sahəni öyrənmək istəyən insanların ən çox verdiyi suallardan biri də “Kibertəhlükəsizlik üzrə mütəxəssis olmaq üçün nə tələb olunur?” sualıdır. sualı gəlir. Hər bir sahədə olduğu kimi kibertəhlükəsizlik mühəndisi olmaq üçün də bəzi keyfiyyətlərə sahib olmaq lazımdır. Başqa sözlə, kibertəhlükəsizlik işçiləri bir sıra yumşaq və sərt bacarıqlara malik olmalıdırlar. Bu rol üçün tələb olunan əsas bacarıqlardan bir neçəsi:
1. Əsas bacarıqlar
Kibertəhlükəsizlik mühəndislərinin əsas bacarıqları proqramlaşdırma bilikləridir. Kibertəhlükəsizlik mühəndisləri Java, Python, C++ və Node.js kimi proqramlaşdırma dillərini bilməlidirlər. Bu proqramlaşdırma dillərindən ən azı bir neçəsini öyrənmək sizə müsahibələrdə üstünlük verəcək.
2. Texniki Bacarıqlar
Təhlükəsizlik texnikası, firewall, VPN, DNS və digər təhlükəsizlik sistemləri
Təhlükəsizliyin qiymətləndirməsi və qaydaları
Cloud təhlükəsizliyi
Təhlükəsizlik auditi
Etik hakerlik və penetrasyon
Binar analiz və kriptoqrafiya
Brauzer təhlükəsizliyi və veb saytın işləməsi
Həqiqiliyi müəyyən etmək üçün identifikasiya
3. Yumşaq bacarıqlar
Problemin həlli: Kibertəhlükəsizlik mütəxəssisləri ransomware hücumlarından tutmuş ümumi proqram zəifliklərinə qədər müxtəlif kibertəhlükəsizlik məsələlərini qiymətləndirir və həll edir. Bu problemləri effektiv şəkildə həll etmək və onların yenidən baş verməsinin qarşısını alan həlləri həyata keçirmək üçün problem həll etmə bacarıqlarından istifadə edirlər.
Komanda işi: Kibertəhlükəsizlik mütəxəssisləri tez-tez digər kibertəhlükəsizlik mütəxəssisləri və texniki heyətlə, xüsusən də daha mürəkkəb layihələrdə iştirak etdikdə sıx əməkdaşlıq edirlər. Başqaları ilə ünsiyyət onlara problemləri daha effektiv həll etməyə və daha yaxşı həll yolları hazırlamağa imkan verir.
Yaradıcı təfəkkür: Yaradıcı təfəkkür problemi fərqli bucaqdan nəzərdən keçirmək bacarığıdır. Yaradıcı düşüncə kibertəhlükəsizlik mühəndislərinə yeni anlayışlar əldə etməyə və kibertəhlükəsizlik problemləri haqqında daha sürətli düşünməyə kömək edə bilər.
Kibertəhlükəsizlik üzrə mütəxəssis olmaq nə qədər vaxt aparır?
Kibertəhlükəsizlik mühəndisi olmaq üçün tələb olunan vaxt təhsiliniz, təcrübəniz və sertifikatlarınızdan asılı ola bilər. Əksər insanlar lazımi təcrübəyə malik olduqları təqdirdə iki-dörd il ərzində ilk səviyyəli kibertəhlükəsizlik mühəndisi vəzifəsini tuta bilərlər. Artıq İT sahəsində yetərincə çalışmış və kifayət qədər təcrübəsi olan biri üçün bu müddət daha qısa ola bilər.
Necə Kiber Təhlükəsizlik Mühəndisi Olmaq olar?
Kibertəhlükəsizlik mühəndisi olmağın yolları ilə maraqlanırsınızsa, aşağıdakı addımları izləyə bilərsiniz.
1. Fundamental bilikləri öyrənin
Kibertəhlükəsizlik mühəndisi olmaq üçün ilk addım bu sahənin əsaslarını öyrənməkdir. Buraya kompüter elminin əsas konsepsiyalarını, şəbəkələrini, əməliyyat sistemlərini və proqramlaşdırma dillərini başa düşmək daxildir.
Kibertəhlükəsizliyi hərtərəfli başa düşmək üçün siz təhdidlərin modelləşdirilməsi, risklərin qiymətləndirilməsi, kriptoqrafiya və təhlükəsizlik çərçivələri kimi müxtəlif təhlükəsizlik anlayışlarını öyrənməlisiniz.
Kibertəhlükəsizlik mühəndislərinin bilməli olduğu bəzi texniki bacarıqlara aşağıdakılar daxildir:
- Python, Java və C++ kimi proqramlaşdırma dillərini bilmək
- Şəbəkə protokollarının və şəbəkə zəifliklərinin müəyyən edilməməsi
- Windows, Linux və macOS kimi əməliyyat sistemlərini və təhlükəsizlik xüsusiyyətlərini başa düşmək
- Cloud təhlükəsizliyi, Amazon Web Services və Microsoft Azure kimi bulud əsaslı xidmətlər ilə təcrübə qazanın
- Təhlükəsizlik zəifliklərini aşkar etmək üçün nüfuz testini həyata keçirmək imkanı
- Məlumatların və kommunikasiyaların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün şifrələmə alqoritmləri və kriptoqrafik protokollar haqqında biliklər əldə edin
- Təhdid kəşfiyyatı alətləri və üsulları ilə təcrübə qazanın
- Giriş idarəetmə texnologiyalarında təcrübə qazanın
2. Kiber Təhlükəsizlik Alətlərini öyrənin
Kibertəhlükəsizlik mühəndisi olaraq siz kibertəhlükələri aşkar etmək, təhlil etmək və aradan qaldırmaq üçün müəyyən toolardan istifadəni bilməlisiniz.
Kibertəhlükəsizlik mühəndislərinin istifadə etdiyi əsas vasitələrdən biri müxtəlif server və komputerlərdən təhlükəsizlik məlumatlarını toplayan və birləşdirən təhlükəsizlik məlumatı və logların idarə edilməsi (SIEM) sistemidir.
Digər vacib tool-lar şəbəkəni skan etmək (məsələn, Nmap), zəiflik skan etmək (məsələn, Nessus) və penetrasyon testi (məsələn, Metasploit) daxildir.
3. Praktika Praktika Praktika
İndi işəgötürənlər yalnız bakalavr dərəcəsi olan namizədləri deyil, həm də praktiki təcrübəsi olan namizədləri qiymətləndirirlər. Bu cür təcrübələr , hakatonlar və kibertəhlükəsizlik bootcampları kimi proqramlar vasitəsilə əldə edilir.
Bu addım çox vacibdir, çünki kibertəhlükəsizlik sahəsində əldə edilən nəzəri biliklər bu addımda real dünya ssenarilərinə uyğunlaşdırılır.
Kibertəhlükəsizlik sahəsində praktiki təcrübə qazanmaq üçün bu üsullardan istifadə edə bilərsiniz:
📭Open Source Layihələr: Open Source layihələri hər kəsin dəyişə biləcəyi proqram layihələridir. Bu layihələr proqram təminatını təkmilləşdirmək üçün əməkdaşlıq edən developer birliyi tərəfindən qurulur və saxlanılır. Açıq mənbə layihələri üzərində işləmək kibertəhlükəsizlik mühəndisləri üçün praktiki təcrübə qazanmaq və dəyərli bacarıqlar əldə etmək üçün əla yoldur.
👩💻 Hackathons: Hackathons, kibertəhlükəsizlik mühəndislərinin real kibertəhlükəsizlik problemlərini həll etmək üçün işlədiyi əla proqramlardır. Hakatonlar zamanı iştirakçılar tez-tez təhlükəsizlik zəifliklərini müəyyən etmək və aradan qaldırmaq, təhlükəsizlik tədbirlərini həyata keçirmək və kiberhücumlardan müdafiə etmək üçün layihələr üzərində işləyirlər.
💼 Könüllü İş: Könüllü iş kibertəhlükəsizlik mühəndisləri, xüsusən karyeralarının başlanğıcında olanlar üçün praktiki təcrübə qazanmaq və bacarıqlarını artırmaq üçün yaxşı seçimdir.
4. Müvafiq Sertifikatlaşdırma Proqramlarında iştirak edin
Kibertəhlükəsizlik üzrə sertifikatları uğurlu kibertəhlükəsizlik mühəndisi olmağın vacib hissəsidir. Ən son tendensiyalar və texnologiyalardan xəbərdar olmağa kömək etməklə yanaşı, bacarıq və biliklərinizi artırır. Kibertəhlükəsizlik mühəndisləri üçün peşəkar sertifikatlara Certified Information Systems Security Professional (CISSP) və CompTIA Security+ sertifikatları daxildir.
6. Müsahibələrə hazırlaşın
Müsahibədən əvvəl kibertəhlükəsizlik mühəndisi intervüsünə hazırlaşmaq, şirkəti araşdırmaq, tələblərini başa düşmək və ümumi kibertəhlükəsizlik müsahibə suallarını tətbiq etmək çox faydalı olacaq.
7.Kiber Təhlükəsizlik Mühəndisliyinin Gələcəyi
Kibercinayətkarlıq dünya iqtisadiyyatına hər il trilyonlarla dollar ziyan vurur. Bu yüksək riskləri nəzərə alaraq, şirkətlər məlumatlarını qorumaq və şəbəkələrini təhlükəsiz saxlamaq üçün kibertəhlükəsizlik mütəxəssisləri axtarırlar.
Bu sahəni seçmək istəyən namizədlər kibertəhlükəsizlik mütəxəssislərinin asanlıqla iş tapa bilməyəcəyi ilə maraqlana bilər. Buna bir cümlə ilə cavab verməli olsaq, kibertəhlükəsizlik mühəndislərinə tələbat kifayət qədər yüksəkdir! Üstəlik, eyni sürətlə böyüməyə davam edəcəyi gözlənilir.
Kibertəhlükəsizlik mühəndisləri müxtəlif mühitlərdə iş tapırlar, çünki onlar müxtəlif İT təhlükəsizliyi rollarını yerinə yetirə bilirlər. Bir çox kibertəhlükəsizlik mühəndisi banklarda, böyük şirkətlərində, dövlət qurumlarında və qeyri-kommersiya sektorunda çalışır.
Bir sözlə, kibertəhlükəsizlik sahəsi karyeranız üçün yaxşı seçim ola bilər. Əgər siz kibertəhlükəsizlik sahəsində ixtisaslaşmaq istəyirsinizsə, lakin nə edəcəyinizə qərar verə bilmirsinizsə, pulsuz kibertəhlükəsizlik təlimlərimizə və görüşlərimizə nəzər sala və suallarınızı öz sahəsində kibertəhlükəsizlik mütəxəssislərinə verə bilərsiniz.
