Linux mühitində xidmətlərin kimləri istifadə edəcəyini daha dəqiq müəyyən etmək üçün müxtəlif üsul və alətlərdən istifadə edə bilərsiniz. İşte bu mövzuda nəzərə almalı olduğunuz bəzi məaqamlara göz yetriəcəyik.
Servislərin İzlənməsi:
systemctlkomutunu istifadə edərək aktiv xidmətlərin siyahısını görə bilərsiniz:
1. Servisl faylları
Linux-da hər xidmət ümumiyyətlə bir sistemd xidmət faylı (.service faylı) ilə müəyyən edilir. Bu fayllar adətən /etc/systemd/system/ və ya /lib/systemd/system/ dizinlərində yerləşir. Xidmət fayllarında User və Group direktivləri, xidmətin hansı istifadəçi və qrup altında işləyəcəyini göstərir.
2. İstifadəçi və Qrupların təyin edilməsi
Servislərin işlədiyi istifadəçiləri və qrupları müəyyən etmək üçün, müvafiq xidmət fayllarında User və Group parametrlərini yoxlaya bilərsiniz. Məsələn:
[Service]
User=myuser
Group=mygroup
3. ps Komandası
İşləyən servisləri və onların hansı istifadəçi altında işlədiyini görmək üçün ps əmrini istifadə edə bilərsiniz. Məsələn:
ps aux | grep <servis_adı>
Bu komanda, göstərdiyiniz xidmət adını içərən bütün prosesləri sıralayır.
4. systemctl komandası
systemctl komandasını istifadə edərək də xidmətlərin vəziyyətini və konfiqurasiyalarını yoxlaya bilərsiniz.
5. Log fayllarını yoxlamaq
Servislərin işləmə müddətləri ərzində istifadəçilərlə bağlı problemləri monitoring etmək üçün log fayllarını yoxlaya bilərsiniz. Adətən /var/log/ dizinində yerləşirlər.
6. SELinux və ya AppArmor
Əgər sisteminizdə SELinux və ya AppArmor kimi təhlükəsizlik modulları aktivdirsə, bu modullar xidmətlərin hansı istifadəçi və qruplara giriş icazəsi olduğunu daha da məhdudlaşdıra bilər. Bu vəziyyətləri araşdırmaq üçün müvafiq əmrləri istifadə edə bilərsiniz.
7. Bash Scriptləri
Servislərin başladılması və dayandırılması proseslərini özəlləşdirmək üçün öz bash scriptlərinizi yaza və bu scriptlərdə hansı istifadəçilərin hansı xidmətləri istifadə edəcəyini müəyyən edə bilərsiniz.
Bu addımlar, Linux mühitində xidmətlərin kimləri istifadə edəcəyini daha dəqiq müəyyən etməyə kömək edəcək.
