Salam əziz oxucular bu gün sizinlə birlikdə oyunların uşaq və yeni yetmələrə vurduğu zərər haqqında danışacağı.Əyləncə Proqramı Assosiasiyasının araşdırmasına görə, ” demək olarar ki, çox ailənin evində ən azı bir xüsusi oyun konsolu, kompüter və ya smartfon var”.
Mobil cihazlar oyun sənayesinin mühüm hissəsinə çevrilir. NPD Group bildirir ki, 2-17 yaş arası uşaqların 63 faizi oyun oynamaq üçün mobil cihazlardan istifadə edir. Onlayn oyunlar keyfiyyətli sosial qarşılıqlı əlaqə təklif edə bilsə də, qaranlıq tərəfi də var. Kiber zorakılıqdan onlayn yırtıcılara və gizli ödənişlərə qədər, onlayn oyun oynayarkən narahat olmaq üçün müxtəlif məsələlər var. Valideynlərin edə biləcəyi ən vacib şey, erkən yaşda təhlükəsiz internet istifadəsini öyrətmək və uşaqlar böyüdükcə bunu davam etdirməkdir. Riskləri və təhlükəsizliyin vacibliyini başa düşdükdə narahat olduqları məsələlərlə sizə daha çox müraciət edirlər.
Uşaqlar və yeniyetmələr üçün onlayn oyunlar əyləncə və inkişaf üçün çox faydalı ola bilər. Bununla belə, bəzi risklər də mövcuddur. Bu təhlükələrdən xəbərdar olmaq və onları minimuma endirmək üçün valideynlər diqqətli olmalıdır. Onlayn oyunların əsas təhlükələri aşağıdakılardır:
Zorakılıq və Aqressiya
Bəzi oyunlar zorakılığı təşviq edə bilər, bu da uşaqlarda aqressiv davranışların inkişafına səbəb ola bilər. Zorakı məzmunu olan oyunların uşağın psixologiyasına və davranışlarına təsir etməsi ehtimalı var.
Kiberbullinq
Oyun icmalarında bəzi oyunçular digər oyunçulara qarşı kiberbullinq tətbiq edə bilər. Bu, uşaqların özgüvəninə zərər verə və depressiyaya səbəb ola bilər. Valideynlər uşaqları bu cür hallara qarşı xəbərdar etməli və hər hansı zorakılıq halında onlarla açıq ünsiyyət saxlamalıdır.
Anonimlik və İstismar
Onlayn oyunlarda oyunçular anonim profil yarada bildikləri üçün bəzən uşaqlar tanımadıqları şəxslər tərəfindən istismara məruz qala bilərlər. Uşaqlar tanımadıqları şəxslərlə şəxsi məlumat paylaşmamalı və şübhəli hesab edilən davranışlardan uzaq durmalıdır.
Asılılıq Riski
Onlayn oyunlar asılılıq yarada bilər. Gənclər və uşaqlar oyunlarda çox vaxt sərf etdikdə, onların akademik göstəriciləri və sosial həyatları təsirlənə bilər. Vaxt idarəçiliyi və balanslı oyun istifadəsi vacibdir.
Şəxsi Məlumatların Oğurlanması
Bəzi oyunlar uşaqlardan şəxsi məlumat tələb edə bilər. Şəxsi məlumatların oğurlanması və icazəsiz istifadəsi ciddi təhlükə yarada bilər. Valideynlər uşaqları məlumat paylaşımı ilə bağlı ehtiyatlı olmağa təşviq etməlidirlər.
Maliyyə Fırıldaqları və Mikroödənişlər
Bəzi oyunlar uşaqların məlumatı olmadan real pulla alış-veriş etməyə imkan verən mikroödənişlərə malikdir. Bu, maliyyə fırıldaqlarına və gözlənilməz xərclərə səbəb ola bilər. Valideynlər uşaqlara mikroödənişlərin nə olduğunu izah etməli və lazım gəldikdə bu cür alış-verişləri məhdudlaşdırmalıdır.
Sağlamlığa Zərər
Uşaqlar uzun müddət ekrana baxdıqda göz yorğunluğu, yuxusuzluq və hətta duruş problemləri ilə üzləşə bilərlər. Fasilələr vermək və fiziki fəaliyyətlə məşğul olmaq sağlamlığın qorunmasına kömək edir.
Veb-kamera riskləri
Business Insider-in məlumatına görə, keçən il Amerikada 4500-dən çox veb-kamera sındırılıb və Rusiya internet saytında yerləşdirilib. Veb-kamera və ya audio cihazı kimi istənilən qoşulmuş cihaz təcavüzkarlar tərəfindən idarə oluna və uşaqlarınızı istismar etmək üçün istifadə edilə bilər. Bu riski azaltmaq üçün sisteminizi mütəmadi olaraq skan edin və veb-kameranızın defolt parametrinin “söndürülmüş” olduğundan əmin olun.
Bu təhlükələrdən xəbərdar olmaq və profilaktik tədbirlər görmək uşaqların onlayn oyunları təhlükəsiz şəkildə oynamağa kömək edəcəkdir.
