Linux disklərin idarə edilməsi üçün

Salam əziz oxuclar, Bu gün sizə Linux distrolarındakı disk idarəetməsi üçün bir neçə əsas tool mövcuddur. Bu tool-lar disklərin, bölmələrin və fayl sistemlərinin idarə olunmasına kömək edir. Ən çox istifadə olunan disk idarəetmə alətlərindən bəziləri bunlardır.

1. fdisk

• Haqqında: Disk bölmələrini idarə etmək üçün istifadə olunan əmr xətti alətidir.
• İstifadə qaydası: fdisk /dev/sdX (burada sdX diskin adıdır).
• Əsas funksiyalar: Yeni bölmələr yaratmaq, mövcud bölmələri silmək, bölmə cədvəlini göstərmək.

2. parted

• Haqqında: Dinamik bölmə idarəetməsi üçün daha inkişaf etmiş bir alətdir və GUID Partition Table (GPT) dəstəkləyir.
• İstifadə qaydası: parted /dev/sdX.
• Əsas funksiyalar: Bölmələri yaratmaq, dəyişdirmək, silmək, ölçüsünü artırmaq və ya azaltmaq.

3. lsblk

• Haqqında: Sisteminizdəki blok qurğularını göstərir.
• İstifadə qaydası: lsblk.
• Əsas funksiyalar: Disklər, bölmələr və onların əlaqədar məlumatlarını (bölmə növü, fayl sistemi, ölçü və s.) göstərmək.

4. blkid

• Haqqında: Disklərdəki fayl sistemlərini və UUID-ləri göstərir.
• İstifadə qaydası: blkid.
• Əsas funksiyalar: Disklərin UUID-lərini, fayl sistemlərini və etiketlərini göstərir.

5. mkfs

• Haqqında: Diskdə fayl sistemi yaratmaq üçün istifadə olunur.
• İstifadə qaydası: mkfs -t ext4 /dev/sdX1 (məsələn, ext4 fayl sistemi yaradacaq).
• Əsas funksiyalar: Ən çox yayılmış fayl sistemləri ilə formatlama (məsələn, ext4, xfs, btrfs).

6. mount və umount

• Haqqında: Diskləri və bölmələri sistemə qoşmaq (mount) və ayırmaq (umount) üçün istifadə olunur.
• İstifadə qaydası: mount /dev/sdX1 /mnt/point və umount /mnt/point.
• Əsas funksiyalar: Disk və bölmələri müxtəlif montaj nöqtələrinə qoşmaq və ya ayırmaq.

7. df

• Haqqında: Diskdəki boş və istifadə olunan yaddaşı göstərir.
• İstifadə qaydası: df -h.
• Əsas funksiyalar: Yaddaş istifadəsi haqqında məlumat verir.

8. du

• Haqqında: Faylların və qovluqların ölçüsünü göstərir.
• İstifadə qaydası: du -sh /path/to/directory
• Əsas funksiyalar: Qovluqların və faylların diskdəki yerini ölçmək.

Bu komandalar Linux-da disk idarəetməsi üçün geniş imkanlar təşkil edir və müxtəlif ehtiyacları təmin edir. Hər bir toolun məqsədini başa düşüb və necə istifadə edildiyini bilmək sistemin daha effektiv idarə olunmasına kömək edir.