Ubuntu 24.04 üzərində Nginx qurulması üçün ilkin tələblər root və ya sudo imtiyazlarına malik istifadəçi hesabı olmalıdır. Sistem yenilənməlidir. sudo apt update və sudo apt upgrade əmrləri yerinə yetirilməlidir. Ən azı 512 MB RAM və 500 MB boş disk sahəsi tələb olunur. Şəbəkə bağlantısı aktiv və sabit olmalıdır.
DNS konfiqurasiyası düzgün olmalıdır. Sistem saatı dəqiq qurulmalıdır. ufw firewall aktivdirsə, port 80 və 443 açıq olmalıdır. Digər veb serverlər (Apache və s.) bağlanmalıdır ki, port konflikti yaranmasın. apt paket meneceri işlək vəziyyətdə olmalıdır. Nginx paketi Ubuntu depolarında mövcuddur və əlavə PPA tələb olunmur. Server adı və host faylı düzgün tənzimlənməlidir. Fayl və qovluq icazələri düzgün verilməlidir. /var/www/html qovluğu mövcuddur və yazıla biləndir. Qurulum zamanı internet bağlantısı tələb olunur. SSL sertifikatları üçün portların açıq olması vacibdir. certbot istifadə edilə bilər. Sistem digər HTTP xidmətlərindən azaddır. Nginx systemctl ilə idarə olunur. Konfiqurasiya test edilməli və servis yenidən başladılmalıdır. Log faylları /var/log/nginx/ qovluğunda saxlanır. Ubuntu 24.04 LTS uzunmüddətli dəstəyə malikdir. Təhlükəsizlik yeniləmələri müntəzəm tətbiq edilməlidir. Nginx yüngül və sürətli serverdir. PHP və digər modullar sonradan əlavə edilə bilər. Firewall qaydaları düzgün qurulmalıdır. Sistem resursları kifayət qədər olmalıdır. IPv6 dəstəyi aktivləşdirilə bilər. Sistemin saat zonası doğru təyin olunmalıdır. Hostname və domen uyğunluğu təmin edilməlidir. Əsas konfiqurasiya faylı /etc/nginx/nginx.conf-dur. Sanal hostlar üçün sites-available və sites-enabled qovluqları istifadə edilir. Konfiqurasiya testləri aparılmalıdır. Sistem və proqramlar nəzərdən keçirilməlidir. Kurulum sonrası yoxlama aparılmalıdır. Təhlükəsizlik ən yaxşı təcrübələrlə təmin olunmalıdır. Sistem və paketlər yetərli yaddaş və disk sahəsinə malik olmalıdır. İnternet bağlantısı stabil olmalıdır. Nginx performans üçün optimallaşdırıla bilər. Tələblər yerinə yetirildikdə Nginx problemsiz işləyəcək.
Bu yazıda siz Ubuntu 24.04 LTS serverinizdə Nginx veb serverini necə quraşdırmağı və sadə veb saytı yayımlamağı addım-addım öyrənəcəksiniz.
1. Sistem yeniləməsi Quraşdırmaya başlamazdan əvvəl sisteminizin yeni olduğundan əmin olun.
sudo apt update && sudo apt upgrade -y
2. Nginx Veb Serverinin quraşdırılması Ubuntu depolarında mövcud olan Nginx paketini aşağıdakı komanda vasitəsi mütləq quraşdırın
sudo apt install nginx -y
3. Nginx servisini başladın və cari statusunu yoxlayın Quraşdırıldıqdan sonra servisləri işə salın və onun işlədiyini yoxlayın
sudo systemctl start nginx sudo systemctl enable nginx sudo systemctl status nginx
4. Firewall (UFW) ayarları UFW (Uncomplicated Firewall) aktivdirsə, HTTP və HTTPS trafikinə icazə verin
sudo ufw allow 'Nginx Full' sudo ufw enable sudo ufw status
5. Veb Brauzer vasitəsilə yoxlamaq Serverin IP ünvanını veb brauzerə yazmaqla standart Nginx səhifəsini görə bilərsiniz
http://server-ip-adresiniz
6. Veb sayt yayınlaıamq üçün fayllarının yaradılması Standart veb-sayt faylları aşağıdakı folderdə yerləşir.Gəlin bu kataloqdakı index.nginx-debian.html faylını silək və öz faylımızı yaradaq
/var/www/html
sudo rm /var/www/html/index.nginx-debian.html echo "<h1>Salam, Nginx müvəfəqiyyətlə işləyir!</h1>" | sudo tee /var/www/html/index.html
7. Nginx Virtual Host (Server Bloku) konfiqurasiyası Serverinizdən birdən çox sayta paylaşılaşım etmək niyyətindəsinizsə, virtual host konfiqurasiyası tövsiyə olunur. Nümunə olaraq example.com üçün konfiqurasiya yaradaq
Addım 1: İndeksin yaradılması
sudo mkdir -p /var/www/example.com/html sudo chown -R $USER:$USER /var/www/example.com/html
Addım 2: Nümunə üçün HTML səhifəsi əlavə edin
echo "<h1>example.com saytı paylaşılır </h1>" > /var/www/example.com/html/index.html
Addım 3: Nginx konfiqurasiya faylı yaradın
sudo nano /etc/nginx/sites-available/example.com
Məzmun aşağıdakı kimi olmalıdır
server {
listen 80;
server_name example.com www.example.com;
root /var/www/example.com/html;
index index.html;
location / {
try_files $uri $uri/ =404;
}
}
Addım 4: Saytın aktivləşdirilməsi
sudo ln -s /etc/nginx/sites-available/example.com /etc/nginx/sites-enabled/
Addım 5: Konfiqurasiya testi edin və Nginx yenidən restart edin
sudo nginx -t sudo systemctl reload nginx
8. /etc/hosts Faylı ilə local test Domen adınız hələ DNS-də əlavə edilməyibsə, local test üçün
sudo nano /etc/hosts
127.0.0.1 example.com
Brauzerinizdən http://example.com yazaraq yoxlaya bilərsiniz.
9. HTTPS Dəstəyi Əgər real domen adınız varsa, Let’s Encrypt SSL sertifikatını quraşdırmaq üçün aşağıdakı əmrlərdən istifadə edə bilərsiniz
sudo apt install certbot python3-certbot-nginx -y sudo certbot --nginx
Sertifikatın müddəti bitdikdə avtomatik yenilənməsini təmin etmək üçün
sudo certbot renew --dry-run
