Linux arxitekturasını anlamaq üçün onun əsas komponentlərini və qatlarını öyrənmək önəmlidir. Linux sistemi, kernel, sistem kitabxanaları, sistem çağırışları və istifadəçi interfeysi qatlarından ibarətdir.
1. Kernel
Kernel, Linux sisteminin mərkəzi hissəsidir. O, aşağıdakı funksiyaları yerinə yetirir:
- Resurs İdarəsi: CPU, yaddaş, disk və digər hardware resurslarının idarə edilməsi.
- Prosess İdarəsi: Proseslərin yaradılması, sonlandırılması və planlaşdırılması.
- Fayl Sistemi İdarəsi: Fayl sisteminin yaradılması, oxunması və yazılması.
2. System Libraries
Sistem kitabxanaları, kernel ilə istifadəçi proqramları arasında bir interfeys təmin edir. Onlar sistem çağırışlarını həyata keçirmək üçün istifadə olunan funksiyaları ehtiva edir. Bu kitabxanalar, proqram inkişafını asanlaşdırır və daha yüksək səviyyəli funksionallıq təqdim edir.
3. System Utilities
Sistem çağırışları, istifadəçi proqramlarının kernel ilə əlaqə qurmasına imkan tanıyan interfeyslərdir. Məsələn, bir proqram bir faylı oxumaq istədikdə, sistem çağırışı vasitəsilə kernelə müraciət edir.
4. User Interface
İstifadəçi idarəetməsi, istifadəçi proqramlarının və mühitinin təmin edilməsi üçün vacibdir. Bu, terminal, GUI (Qrafik İstifadəçi İnterfeysi) kimi müxtəlif interfeyslər vasitəsilə həyata keçirilir. İstifadəçilər bu interfeyslər vasitəsilə sistemlə əlaqə qururlar.
5. Proqramlar və Servislər
Linux sistemində bir çox proqram və xidmət mövcuddur. Bunlar, istifadəçilərin ehtiyaclarına görə fərqli funksiyaları yerinə yetirir. Proqramlar, istifadəçi səviyyəsində fəaliyyət göstərir, xidmətlər isə sistem səviyyəsində fon prosesləri kimi işləyir.
Yekun olaraq baxa bilərik.
Linux arxitekturası, müxtəlif qatların və komponentlərin birgə işləməsi ilə daha effektiv və çevik bir sistem təqdim edir. Kernel, sistem kitabxanaları və istifadəçi interfeysləri arasındakı əlaqələri anlamaq, Linux sisteminin işləməsini daha dərindən başa düşməyə kömək edir.