Hər hansı bir proqramlaşdırma dilini öyrənmək üçün aşağıdakı addımları izləyə bilərsiniz:
Proqramçı nə deməkdir?
Proqramçı kompüter proqramı yaradan və ya kompüter üçün xüsusi proqramlaşdırma təlimatları yarada bilən şəxsdir. “Proqramçı kimdir?” və ya “Proqramçı nədir” suallarına verilə biləcək cavablar kifayət qədər əhatəlidir. Proqramçılar proqram təminatının bir çox müxtəlif sahələrində işləyə bilərlər. Bu başlığa sahib insanların çoxu müxtəlif proqramlaşdırma dillərində və platformalarda kodlaşdırma qabiliyyətinə malikdir. Proqramçıların tez-tez istifadə etdiyi proqramlaşdırma dilləri arasında; C++, JavaScript, Python, HTML, PHP, Kotlin və SQL daxildir. Proqramçılar bir proqramlaşdırma sahəsində ixtisaslaşa və ya bir çox müxtəlif sahələrdə təcrübə qazana bilərlər. Təcrübə sahəsindən asılı olaraq veb proqram tərtibatçısı, back-end proqram tərtibatçısı, front-end developer, mobil developer kimi müxtəlif adlar ala bilərlər.
Proqramçı nə edir, onun vəzifələri və məsuliyyətləri nədir?
Proqramçının kim olduğu sualının cavabı proqramçının vəzifə və məsuliyyətlərindən və təcrübə sahəsindən asılı olaraq dəyişə bilər. Bu peşə ilə məşğul olan insanların ümumi vəzifələrini aşağıdakı başlıqlar altında qruplaşdırmaq olar:
- Şirkətdaxili proqram proqramlarının kodlarını yazmaq və onların düzgün işləməsini təmin etmək,
- Kodlaşdırma və xətaların həlli üzrə üzrə ixtisaslaşmış.
- Kompüter strukturlarının dizaynını və testdən keçirilməsini təmin etmək.
- Sistem səhvlərini aradan qaldırmaq üçün.
- Verilənlər bazası sistemlərinin idarə edilməsi.
- Əməliyyat sistemlərinə texniki xidmət göstərilməsi.
- Mənbə kodunu redaktə etmək.
- komanda işi görmək.
- Profillərin yaradılması və alqoritmlərin təhlili.
- Bina sistemlərinin tətbiqi.
- Texniki dəstəyin göstərilməsi.
Proqramçı olmaq üçün hansı tələblər var?
Proqramçı olmaq üçün ilk növbədə onun bacarıqlarının bu sahəyə uyğun olub-olmadığına qərar verilməlidir. Bacarıqlarının bu peşəyə uyğun olduğunu düşünən proqramçı namizədlər proqramçı olmaq üçün müvafiq bakalavr və ya assosiasiya şöbələrini müvəffəqiyyətlə bitirməlidirlər. Proqramçı olmaq üçün tələb olunan sənədlərə diplom daxildir. Müvafiq bakalavr və dosent dərəcələri təklif edən proqramçıların işə götürülmə şansı digər namizədlərə nisbətən daha yüksəkdir. Proqram təminatı ingilis dilini çox yaxşı bilmək tələb etdiyi üçün bəzi qurumlar ingilis dili səviyyəsini müəyyən etmək üçün proqramçılardan IELTS və ya TOEFL kimi beynəlxalq səviyyədə tanınmış imtahanların nəticələrini tələb edə bilərlər. Müraciət edən vəzifədən asılı olaraq proqramçılardan alınan təhsillə yanaşı, mənimsənilən proqramlaşdırma dil(lər)ində iştirak etdiyi təlimlər, alınan sertifikatlar və iş təcrübəsi də tələb oluna bilər.
1. Məqsədinizi müəyyən edin
- Hər hansı bir proqramlaşdırma dilini öyrənmək istəyinizin səbəbini düşünün. Veb inkişafı, mobil tətbiqlər, oyun proqramlaşdırması, məlumat analizi və ya digər sahələr üçün mi? Məqsədinizi bilmək, motivasiyanızı artıracaq.
2. Proqramlaşdırma Dilini Seçin
- Məsələn, Python, Java, JavaScript, C#, Ruby, C++, Go və s. arasında seçim edin. Hər dilin öz tələbləri və istifadə sahələri var. Başlanğıc üçün sadə sintaksisə malik dillər (məsələn, Python) daha rahat ola bilər.
3. Müvafiq resursları tapmağı bacarın
- Kitablar: Hədəf diliniz haqqında yaxşı kitablar axtarın. Onlayn resurslardan (e-kitablar, bloglar) istifadə edin.
- Kurslar: Coursera, Udemy, edX, Codecademy kimi platformalarda dil üzrə kurslar axtarın.
- YouTube: Pulsuz video dərslər ilə öyrənməyə başlayın.
4. Proqramlaşdırma kodlarınızı yazmaq üçün mühitini hazırlayın
- IDE / Editor Seçimi: Proqram yazmaq üçün bir IDE (məsələn, IntelliJ IDEA, PyCharm, Visual Studio, Eclipse) və ya sadə bir kod redaktoru (məsələn, Visual Studio Code) seçin.
- Mühit İdarəsi: Seçdiyiniz dil üçün müvafiq kitabxanaları və alətləri quraşdırın.
5. Sintaksis
- Dilin sintaksisini, dəyişənləri, məlumat tiplərini, operatorları, şərtləri, döngələri və funksiyaları öyrənməyə başlayın.
- Obyekt Yönlü Proqramlaşdırma (OOP): OOP konsepsiyalarını öyrənin (obyekt, sinif, irsiyyət, polimorfizm).
6. Praktika
- Kiçik proyektlər qurun: Proqram yazma təcrübənizi artırmaq üçün kiçik layihələr yaradın. Məsələn, kalkulyator, to-do list, veb sayt, oyun və ya məlumat analizi layihəsi. və.s
- Hesabatlar: Müəyyən bir vaxt ayıraraq kod yazmağa çalışın.
7. Problem Həll etmə
- Məsələlər həll edin (Praktika): LeetCode, HackerRank, Codewars kimi platformalarda proqramlaşdırma problemlərini həll edin.
- Open Source: Açıq mənbəli layihələrdə iştirak etməyə çalışın. GitHub kimi platformalarda layihələr tapın.
8. Dizayn və Arxitekturanı başa düşün
- Proqramın necə dizayn ediləcəyini və kodun necə təşkil ediləcəyini öyrənin. Dizayn nümunələri, arxitektura və yaxşı proqramlaşdırma təcrübələri haqqında məlumat əldə edin.
9. Qruplar ilə sual verməkdən çəkinməyin
- Proqramlaşdırma qruplarına qoşulun. Stack Overflow, Reddit, Discord, Telegram qrupları və yerli proqramlaşdırma icmaları ilə əlaqə qurun.
10. Debugging
- Yazdığınız proqramlarda xətaları tapmaq üçün debugging üsullarını öyrənin. Proqramın necə işlədiyini başa düşmək üçün kodunuzu təhlil edin.
11. Sertifikatlar
- Məsələn, Python, Java və ya veb inkişafı üzrə sertifikatlaşdırma proqramlarına qatılaraq biliklərinizi təsdiq edə bilərsiniz.
12. Müsahibə Hazırlığı
- Proqramlaşdırma müsahibələrinə hazırlaşmaq üçün biliklərinizi müntəzəm olaraq yeniləyin. Proqramlaşdırma əsasları, dizayn nümunələri, algoritmlər və məlumat strukturları ilə bağlı sualları öyrənin.
13. Davamlı öyrənmək lazımdır.
- Proqramlaşdırma dünyası daim dəyişir. Yeni dillər, alətlər və texnologiyalar öyrənmək üçün açıq olun.
14. Təcrübə yavaş yavaş olur
- Müxtəlif layihələr üzərində çalışaraq və fərqli məsələlər həll edərək proqramlaşdırma bacarıqlarınızı inkişaf etdirin.
Proqramlaşdırma dilini öyrənmək zaman və səbr tələb edir, lakin mütəmadi praktika və öyrənmə ilə müvəffəqiyyət əldə edə bilərsiniz. Uğurlar!
Proqramlaşdırma dili öyrənmək üçün yaş mütləq deyil. Hər yaşda insanlar proqramlaşdırmanı öyrənə bilər. Burada bir neçə nüans var:
1. Yeniyetmələr
- Uşaqlar üçün proqramlaşdırma öyrənmək, onların analitik düşüncə qabiliyyətini artırır və problem həll etmə bacarıqlarını inkişaf etdirir.
- Bu yaşda, Scratch və ya Blockly kimi vizual proqramlaşdırma alətləri ilə başlayaraq kodlaşdırmaya maraq oyandırmaq mümkündür.
2. Gənclər və Universitet Tələbələri
- Bu yaş dövründə proqramlaşdırma öyrənmək, karyera imkanlarını artırmaq və müasir texnologiyaların dünyasına daha dərindən daxil olmaq üçün əla bir fürsətdir.
- Proqramlaşdırma kurslarına qatılmaq və müxtəlif layihələrdə iştirak etməklə daha çox təcrübə qazanmaq mümkündür.
3. Yetkinlər
- Yetkinlər də proqramlaşdırma öyrənə bilər. Karyera dəyişdirmək, yeni bacarıqlar qazanmaq və ya hobbi kimi öyrənmək istəyən insanlar üçün bu, mükəmməl bir imkandır.
- Bir çox onlayn resurs və kurs, yaş məhdudiyyəti olmadan, hər kəsə açıqdır.
4. Yaşlı İnsanlar
- Yaşlı insanlar üçün proqramlaşdırma öyrənmək, yeni şeylər öyrənmək, beynin aktivliyini artırmaq və texnologiyaya uyğunlaşmaq üçün gözəl bir fürsətdir.
- Bir çox yaşlı insanlar, proqramlaşdırmanı öyrənərək yeni hobbilər tapır və ya texnoloji mühitlə daha yaxşı inteqrasiya olmağa başlayır.
Nəticə olaraq programlaşdırma öyrənmək Azərbaycan reallıqında yaş problemi olur.
Yaş, proqramlaşdırma öyrənmək üçün mütləq bir amil deyil. Əsas olan motivasiya, maraq və öyrənmə iradəsidir. Hər kəs, istər gənc, istərsə də yaşlı olsun, proqramlaşdırma bacarıqlarını inkişaf etdirə bilər. Uğurlar!
