Chrome web mağazasından yüklənən extension-lar etibarlıdır?

Salam əziz oxucular, bu gün sizin üçün əhəmiyyətli mövzulardan biri olan google storedən yüklədiyimiz extensions haqqında danışacağıq.Chrome Web mağazası (Chrome Web Store), Google tərəfindən idarə olunan və istifadəçilərə Google Chrome brauzeri üçün uzantılar (extensions) və tətbiqlər yükləməyə imkan verən bir platformadır. Ümumiyyətlə, Chrome Veb Mağazası təhlükəsiz sayılır, amma bu, hər zaman tam təhlükəsiz olduğu mənasına gəlmir. Hər hansı bir onlayn platforma kimi, burada da bəzi risklər mövcuddur. Bu yazıda, Chrome Veb Mağazasının təhlükəsizliyi ilə bağlı detallı məlumat verəcəyəm.

Chrome web store- təhlükəsizliyi
Google-un yoxlama prosesləri aparılma qaydası
Google, Chrome Veb Mağazasına yüklənən uzantıları müəyyən təhlükəsizlik standartlarına uyğun olaraq yoxlayır. Bu, hər hansı bir zərərli proqramın mağazaya daxil olmasının qarşısını almağa kömək edir. Ancaq bu yoxlama prosesi tamamilə mükəmməl deyil. Çünki uzantılar bəzən müvafiq yoxlamalardan keçərək mağazaya daxil ola bilər, amma sonradan yenilənmə və ya dəyişikliklərlə zərərli hala gələ bilər.

İstifadəçi rəyləri və reytinqlərə diqqət edin
Hər bir uzantının səhifəsində istifadəçi rəyləri və reytinqləri mövcuddur. Bu, istifadəçilərin həmin uzantının təcrübəsi haqqında məlumat verir. Şübhəli və ya mənfi rəylər çoxsaylı olarsa, uzantı haqqında diqqətli olmaq lazımdır. Lakin, bəzi zərərli uzantılar da yaxşı rəylər və yüksək reytinqlər ala bilər, çünki bunlar bəzən istifadəçilərin şəxsi məlumatlarını toplayaraq səmimi rəylər yaza bilirlər.

Google-un təhlükəsizlik standartları
Google, Chrome brauzerində istifadə edilən uzantılar üçün təhlükəsizlik standartlarını daim yeniləyir. Məsələn, Manifest V3 kimi yeni xüsusiyyətlər təqdim edərək, uzantıların təhlükəsizliyini artırmağa çalışır. Bu, uzantıların daha sərt icazə tələbləri və məlumatları necə topladığına dair daha sərt qaydalarla idarə olunur. Buna baxmayaraq, bu yeni standartlar tam olaraq bütün potensial təhlükələri aradan qaldırmağa yetməyə bilər.

Təhlükə riskləri nələrdir
Zərərli və ya Şəxsi Məlumat Toplayan Uzantılar
Bəzi uzantılar, istifadəçinin şəxsi məlumatlarını, internet tarixçəsini və ya kredit kartı məlumatlarını toplamağa və ya izləməyə cəhd edə bilər. Bu tip uzantılar adətən “keylogger” və ya “spyware” adlanır. Hər hansı bir uzantı, xüsusən də, çox geniş icazələr tələb edirsə (məsələn, bütün veb səhifələri oxumaq və ya şəxsi məlumatlara girmək), bu, təhlükəsizlik riski ola bilər.

Faydalı görünən, kimi ancaq zərərli uzantılar
Bəzi zərərli uzantılar, görünüşdə faydalı və ya maraqlı ola bilər, amma arxa planda istifadəçilərin məlumatlarını toplaya və ya onların cihazlarını zərərli proqramlarla infeksiyaya uğrada bilər. Məsələn, “internet sürətini artıran” və ya “gizlilik təmizləyicisi” adı altında təqdim olunan uzantılar zərərli ola bilər.

Uzantıların yaxşılaşdırılması və yenilənməsi
Google, uzantıları müəyyən aralıqlarla yoxlayır, amma bu prosesin sürəti bəzi zərərli uzantıların yayılmasına imkan verə bilər. Bəzi zərərli uzantılar, təkmilləşdirildikdən sonra yenidən mağazaya qayıda bilər və istifadəçilərin cihazlarında hələ də qalmaqda davam edə bilər.

Şəxsi məlumatların istifadəsinə diqqətli olun
Bir çox uzantı, istifadəçi məlumatlarını toplamağa icazə istəyir. Bəzi uzantılar heç bir real fayda təmin etmədən yalnız istifadəçi məlumatlarını toplayır və bu məlumatlar daha sonra üçüncü tərəf reklamçılara satıla bilər.

Təhlükəsizlik istiqamətində göstərilən tövsiyələr
İcazələri Diqqətlə Oxuyun
Bir uzantı yükləyərkən, ona verilən icazaları diqqətlə oxuyun. Məsələn, əgər uzantı “bütün veb səhifələri oxumaq” icazəsi istəyirsə, bu şübhəli ola bilər. Yalnız lazım olan icazələri tələb edən uzantıları seçməyə çalışın.

Etibarlı mənbələrdən yükləmənizdən əmin olun
Chrome Veb Storedən çox sayda təkrarlanan və şübhəli uzantılar mövcuddur. Buna görə də yalnız tanınmış və etibarlı ideveloperlər tərəfindən təqdim olunan uzantıları seçmək daha yaxşıdır. Əgər uzantının çox az reytinqi və ya çox sayda mənfi rəy varsa, ondan çəkinmək məsləhətdir.

Yüklədiyiniz uzantıları yoxlayın ki, hər hansı bir anomali müşahidə edilir
Bir uzantını yüklədikdən sonra onun fəaliyyətini diqqətlə izləyin. Əgər uzantı, veb səhifələrinizdə gözlənilməz dəyişikliklər edirsə və ya brauzerinizin sürətini azaldırsa, onu dərhal silin.

Təhlükəsizlik Proqramlarından İstifadə Edin
Bir çox təhlükəsizlik proqramları və antiviruslar Chrome brauzerində təhlükəsizliyi artırmağa kömək edə bilər. Bu proqramlar, zərərli uzantıları aşkar edə və onlara qarşı mübarizə apara bilər.

Yeniliklərə diqqət edin 
Chrome brauzerinizin və uzantılarınızın yenilənməsi vacibdir. Hər hansı bir təhlükəsizlik boşluğunun qarşısını almaq üçün yeniləmələri tez-tez quraşdırın.

Diqqət yetriməli olduğunuz məqam
Chrome Veb Store , ümumiyyətlə etibarlı və təhlükəsiz bir platformadır, amma tamamilə təhlükəsiz deyil. İstifadəçilərin özlərini qorumaq üçün diqqətli olmaları vacibdir. İstifadəçilər yalnız etibarlı mənbələrdən və yüksək reytinqlə olan uzantıları yükləməli, icazələri diqqətlə yoxlamalı, antivirus proqramlarından istifadə etməli və şübhəli fəaliyyətləri izləməlidirlər. Bu tədbirlər, təhlükəsizlik risklərini minimuma endirə bilər.