Linux distrolarda Hard linklərdən istifadə

Hard linklər, fayl sistemində bir fayla bir neçə ad (link) yaratmağa imkan verən bir mexanizmdir. Linux və Unix sistemlərində geniş istifadə olunur. Hard linklər vasitəsilə faylların effektiv idarə olunması və saxlama yerinin optimallaşdırılması mümkündür.

Hard Linklərin əsasları

• Inode: Hər fayl sistemində faylın məzmununu saxlayan bir inode mövcuddur. Hard linklər, bu inode-a işarə edir, yəni bir faylın bir neçə adı ola bilər, amma onun məzmunu eynidir.
• Eyni Fayl Sistemi: Hard linklər yalnız eyni fayl sistemində yaradılır. Bir disk bölməsindən digərinə hard link yaratmaq mümkün deyil.
• Məzmun Dəyişiklikləri: Hard linklər vasitəsilə bir faylın içindəki dəyişikliklər bütün linklərdə eyni anda əks olunur. Məsələn, bir hard linkdən faylı açıb redaktə etdikdə, digər linklərdəki məzmun da dəyişir.

Hard Linklərin yaradılması üçün

Hard link yaratmaq üçün ln əmrindən istifadə edilir:

Məsələn:

Bu əmrlə data.txt adlı fayl üçün data_link.txt adlı bir hard link yaradılır.

Hard Linklərin istifadə qaydası

1. Disk Yerinin İdarə Edilməsi: Eyni faylın bir neçə nüsxəsini saxlamaq yerinə hard linklərdən istifadə edərək disk yerini qənaət etməyə imkan verir.
2. Məlumatların Ehtiyat Nüsxəsi: Faylın bir neçə yerdə eyni məzmunla istifadə edilməsini təmin edir. Faylın bir hard linkini silmək, digərini etkilemir.
3. Versiya İdarəetməsi: Farklı versiyaları eyni faylda saxlamaq, amma yalnız bir nüsxənin dəyişdirilməsi üçün əlverişlidir.

Hard Linkləri necə silə bilərik?

Hard linklərin silinməsi üçün rm əmrindən istifadə edilir:

Bir hard link silindikdə, yalnız həmin link silinir, faylın digər linkləri hələ də mövcud qalır. Fayl, bütün linklər silindikdən sonra sistemdən silinmiş olur.

Hard Linklərin müqayisə edək

• Soft Link (Symbolic Link): Soft linklər (və ya simbollu linklər) bir faylın adını göstərə bilər və müxtəlif fayl sistemlərində də yaradılmağa imkan verir. Eyni zamanda, silindikdə orijinal fayla bağlılığını itirir.
• Hard Link: Eyni inode-a işarə etdikləri üçün daha etibarlıdırlar. Orijinal fayl silinsə belə, digər hard linklər hələ də mövcuddur.

Hard Linklərin qaydaları aşağıdakı kimidir

• Link Sayı: Bir faylın maksimum link sayı, fayl sisteminin tənzimləmələrinə bağlıdır (tipik olaraq 65,000-dən çox).
• Direktoriyalar: Hard linklər direktoriyalarda yaradıla bilmir; yalnız fayl linkləri üçün istifadə olunur.

Nümunələr

1. Hard Link Yaratmaq:
   ln original_file.txt link_file.txt

2. Linklərin Sayını Görmək:
   ls -l


   Burada, faylın link sayı görünəcək.

3. Faylın məzmununu dəyişdirmək:
   echo "New content" > link_file.txt
cat original_file.txt


Bu əmrlə link_file.txt faylında etdiyiniz dəyişiklik original_file.txt faylında da görünəcək.

Hard linklər, məlumatların effektiv idarə olunması və disk yerinin optimallaşdırılması üçün çox faydalı bir vasitədir.