Mobil casusluq, bir şəxsin mobil cihazını (smartfon, tablet və s.) icazəsiz olaraq izləmə, məlumat toplama və ya nəzarət etmə fəaliyyətidir. Bu, müxtəlif yollarla həyata keçirilə bilər
Smartfonunuzda başqalarının nəzarət kənardan nəzarət etdiyi proqramı tapmağın üç yolu var. Kiminsə sizin smartfonunuza casusluq proqramı vasitəsi ilə etdiyindən şübhələnirsinizsə və ya edilməsə belə, araşdırmaq üçün özünüz kiçik araşdırma edə bilərsiniz.
Casus proqramlar, istifadəçilərin razılığı və məlumatı olmadan, adətən Troyan , reklam proqramları, izləmə kukiləri və sistem izləyiciləri vasitəsilə kompüterlərindən gizli məlumatlarını toplayan bir proqram növüdür. Bu məlumatlar arasında şifrələr, PIN-lər və kredit kartı məlumatları da daxildir. Casus proqramlar, bu məlumatların üçüncü şəxslərə ötürülməsi, klaviyatura məlumatlarını izlənməsi, internetdə gəzinti davranışlarının təqibi, Zənglərin qeydə alınması və imeyl ünvanlarının müəyyən edilməsi məqsədilə hazırlanmışdır.
Casus yazılımlar, veb brauzerinizdə bir tətbiq və ya mobil tətbiq formasında, bəzən özünüzün yüklədiyiniz proqramlarla birlikdə sisteminizə daxil ola bilər. Bəzən isə, tələb olunan proqramlar casus yazılımı tanımlayan bu məlumatları, bu termini istifadə etmədən lisenziya müqaviləsinə əlavə edərək, istifadəçini istədiyi proqramı yükləmək üçün buna razı olmağa məcbur edirlər. Bəzi istehsalçı şirkətlər isə, bu casus yazılımları uşaqların üzərində nəzarət məqsədilə istehsal etdiklərini iddia edərək, bu cür proqramlardan istifadə edirlər. Bu proqramlar həmçinin şəbəkə performansını azaldır və sistemi yavaşladır, CPU istifadəsində əhəmiyyətli dərəcədə artışa səbəb olur. Cihazınızın batareyasının ömrünü azaldır.
Android və iPhone cihazları üçün casus yazılımlardan qorunma yolları mövcuddur, lakin hər ikisi üçün tətbiq oluna biləcək ümumi tədbirlər aşağıda sıralanmışdır.
Mobil telefonunuzda casusluq edən virusu özünüz necə tapa bilərsiniz?
Casus proqramlar özlərini gizlətməyə çalışsalar da, onların çoxu öz varlığını hansısa formada ortaya qoyur. İki vacib xəbərdarlıq əlaməti, mobil məlumatlarınızın gözləniləndən daha tez tükənməsi və ya telefonunuzun batareyasının daha tez tükənməsidir. Bunlardan hər hansı birini görsəniz, diqqətli olun və telefonunuzun resurslarını hansı proqramların istehlak etdiyini yoxlayın. Cihazdan asılı olaraq, sizə lazım olan parametrlər müxtəlif adlara malikdir; parametrlərdə <em>Data istifadəsi</em> və <em> Batareya</em> kimi menyu elementlərini tapın.
Əgər siz onları söndürdükdən sonra cihaz Wi-Fi, mobil İnternet və ya konumu yenidən yandırıbsa, hansı proqramların məlumatı yediyini və məkanınıza daxil olduğunu iki dəfə yoxlayın. Əlavə məlumat üçün Android icazələrinə nəzarət haqqında məqaləmizə baxın və ya Apple veb saytında iOS icazələri mövzusuna baxın.
Android telefonunuzda heç nə tapa bilmirsinizsə, lakin hələ də kiminsə sizin telefonunuza casusluq etdiyinə şübhə edirsinizsə, hansı proqramların Əlçatımlılığa girişi olduğunu yoxlayın (Settings-> Accessibility). Əlçatanlıq proqramlara özlərini istifadəçi kimi göstərərək digər proqramlarda casusluq etmək, parametrləri dəyişmək və bir çox başqa şeylər etmək imkanı verir. Bu, bu icazəni casus proqramlar üçün çox dəyərli edir. Əlçatanlığın Android-də ən potensial təhlükəli icazələrdən biri olduğunu kifayət qədər vurğulaya bilmərik. Siz antivirus proqramınızdan başqa heç bir proqrama bu cür icazə verməməlisiniz.
İzləmədən qaçma yolları
Yuxarıdakı üsullardan biri smartfonunuzda casus proqramı aşkar edərsə, onu silməzdən əvvəl iki dəfə düşünün. Onu quraşdıran şəxs bunu fərq edə və vəziyyəti daha da pisləşdirə bilər. (Proqramın silinməsi sonradan sizə lazım ola biləcək sübutları da silə bilər.)
Android cihazlarında casus proqramlardan qorunma
Cihazınız Android-dirsə, casus proqramı yoxlayarkən Google Play Store-da olmayan proqramların yüklənməsinə icazə verən əmrin parametrlərdə aktiv olub olmadığını yoxlaya bilərsiniz. Aktivdirsə, bu, səhvən quraşdırılmış ola bilər. Bu proqram təminatını bloklamaq üçün siz ilk növbədə cihazınızı təhlükəsiz rejimə keçirərək (bir neçə saniyə ərzində “yandır” düyməsini sıxmaq təhlükəsiz rejimə daxil olmağa imkan verən menyunu açacaq) və ya telefonunuzu işə salmaqla casus proqramının işləməsini dayandıra bilərsiniz. təyyarə rejimində və onu yenidən quraşdırmağa çalışacaq şəbəkələrlə əlaqəni kəsir. Ondan qurtula bilmirsinizsə, Google və ya APP//SMS/Contact-Backup & Restore kimi proqramlardan istifadə edərək Android telefonunuzda məlumatlarınızın ehtiyat nüsxəsini çıxarmaqla və cihazınızı zavod parametrlərinə qaytarmaqla son çarə olaraq casus proqramlardan xilas ola bilərsiniz. . Bununla belə, şəxsi məlumatlarınızın ehtiyat nüsxəsini çıxararkən diqqətli olmalı və bütün məlumatlarınızı kopyalamamalısınız. Qovluqları qovluq kimi yedəkləməməlisiniz. Belə olan halda siz casus proqramı da ötürmüş ola bilərsiniz. Siz də Android telefonunuzu root etməməlisiniz. Bu, cihazınızı casus proqramlara qarşı həssas edir. Hərəkətləriniz cihazınızda məhdudlaşdırılmayıbsa, casus proqram hücumlarına qarşı həssas ola bilərsiniz.
IOS (IPHONE) cihazlarında casus proqramlardan qorunma
IPhone cihazınızda casus proqramların olub olmadığını yoxlamaq üçün İstifadəçilər jailbreak prosesini həyata keçirə bilər; Cihazlarından heç bir məhdudiyyət olmadan sərbəst istifadə etmək üçün iOS istifadəçiləri Apple-ın cihazlarına əlavə etdiyi təhlükəsizlik məhdudiyyətlərini aradan qaldırmalıdırlar. Bu addımlardan sonra telefonunuzda Cydia adlı proqramı axtarın, bu proqram telefona proqram təminatını quraşdırmağa imkan verir. Əgər onu tapsanız və onun quraşdırılması istədiyiniz kimi işləməyibsə, onu dərhal silin. iOS-u yeniləyin. Əgər siz hələ də ondan xilas ola bilmirsinizsə, Google və ya iTunes/iCloud istifadə edərək məlumatlarınızı ehtiyat nüsxəsini çıxarın.
Qeyd: Cihazınızı zərərli proqram və viruslardan qorumaq üçün qoruma proqramı olmalıdır. Roksit, Secromix SİEM, Thycotic kimi Secromix kimi istifadə etdiyi antivirus məhsulları ilə qorunma təmin etməyə kömək edəcək.
