Pulsuz İrəli Səviyyə T-SQL Proqramlaşdırma Kitabı

T-SQL (Transact-SQL), Microsoft SQL Server və Sybase Adaptive Server-də istifadə olunan bir proqramlaşdırma dilidir. T-SQL, SQL (Structured Query Language) dilinin bir genişlənməsidir və daha çox imkanlar təqdim edir. Aşağıda T-SQL proqramlaşdırma dili haqqında əsas məlumatlar verilmişdir

T-SQL-in əsas xüsusiyyətləri:

1. Sorğulama: T-SQL, verilənlər bazasından məlumatların əldə edilməsi, daxil edilməsi, yenilənməsi və silinməsi üçün istifadə olunur. SELECT, INSERT, UPDATE, və DELETE əmrləri T-SQL-də geniş şəkildə istifadə olunur.
2. Veri Bütünlüyü: T-SQL, məlumatların düzgünlüyünü təmin etmək üçün müxtəlif məhdudiyyətlər və qaydalar tətbiq etməyə imkan tanıyır. Bu, CHECK, FOREIGN KEY, UNIQUE, və PRIMARY KEY kimi məhdudiyyətlər vasitəsilə həyata keçirilir.
3. Prosedürel Programlaşdırma: T-SQL, prosedürel proqramlaşdırma imkanları təqdim edir, yəni döngülər (WHILE, FOR), şərti ifadələr (IF...ELSE), və dəyişənlərdən istifadə etməyə imkan tanıyır.
4. Saxlanılan Prosedurlar: T-SQL-də kod parçalarını yenidən istifadə etmək üçün saxlanılan prosedurlar (stored procedures) yarada bilərsiniz. Bu, mürəkkəb əməliyyatları daha asan idarə etməyə kömək edir.
5. İstifadəçi Təyinatlı Funksiyalar: T-SQL, istifadəçi tərəfindən təyin olunmuş funksiyalar yaratmağa imkan verir ki, bu da spesifik hesablama və ya əməliyyatları yerinə yetirmək üçün istifadə olunur.
6. Güclü Hata İdarəetməsi: T-SQL-də xəta idarəetməsi üçün TRY...CATCH blokları mövcuddur, bu da proqramın düzgün işləməsini təmin edir.
7. Dinamik T-SQL: T-SQL, dinamik SQL ifadələrinin yaradılmasına və icra edilməsinə imkan tanıyır, bu da daha çevik və dinamik sorğular yazmağa kömək edir.
8. Performans Optimizasiyası: T-SQL, verilənlər bazası performansını artırmaq üçün müxtəlif indekslərin yaradılması və optimallaşdırılması imkanları təqdim edir.

T-SQL-də İstifadə Olunan Əsas Əmrlər:

• SELECT: Verilənlər bazasından məlumatların əldə edilməsi üçün.
• INSERT: Verilənlər bazasına yeni məlumatların daxil edilməsi üçün.
• UPDATE: Mövcud məlumatların yenilənməsi üçün.
• DELETE: Verilənlər bazasından məlumatların silinməsi üçün.
• CREATE: Yeni verilənlər bazası obyektləri (cədvəllər, görünüşlər, prosedurlar) yaratmaq üçün.
• ALTER: Mövcud obyektlərin dəyişdirilməsi üçün.
• DROP: Obyektlərin (cədvəllər, görünüşlər, prosedurlar) silinməsi üçün.

T-SQL Öyrənmək Üçün Resurslar:

• Kitablar: T-SQL proqramlaşdırma ilə bağlı kitablar oxumaq.
• Online Kurslar: İnternetdəki online platformalarda kurslar keçmək.
• Təcrübə: Öz layihələrinizi yaradaraq və real verilənlər bazalarında işləyərək praktika etmək.

T-SQL, verilənlər bazası inkişaf etdiriciləri və mütəxəssisləri üçün əhəmiyyətli bir vasitədir. Onu öyrənmək, verilənlər bazası idarəetməsi və proqramlaşdırma sahəsindəki biliklərinizi artırmağa kömək edəcək. Başqa bir sualınız varsa, soruşa bilərsiniz!

Cihan Özcan tərəfindən yazılan və artıq pulsuz olaraq paylaşılan irəli səviyyə T-SQL proqramlaşdırma kitabında:

Microsoft SQL Server-ə ümumi baxış

T-SQL-ə Ümumi Baxış

• Məlumatların Sorğulanması
• Məlumat Bütövlüyü
• İrəli Səviyyə Sorğulama
• Müvəqqəti Məlumatlarla İşləmək
• İndekslərlə İşləmək
• Prosedur Yapıları
• View-lərlə İşləmək
• Saxlanılan Prosedurlar (Stored Procedures)
• İstifadəçi Təyinatlı Funksiyalar
• Səhv İdarəetməsi
• SQL Cursors
• Dinamik T-SQL
• SQL Server ilə XML
• Transaction və Kilidlər
• Trigger-lər
• Sorğu və Giriş Təhlükəsizliyi
• Performans və Sorğu Optimizasiyası
• Backup və Rechover  Etmək
• SQL Server Management Objects-dən istifadə

Bu mövzular Cihan Özcan tərəfindən yazılmış irəli səviyyə T-SQL proqramlaşdırma kitabında yer alır.