İllərdir klassik üsullarla şəxslərin və təşkilatların məxfi məlumatlarını hədəfə alan kibercinayətkarlar, süni intellekt, kvant kompüterləri və IoT cihazlarının inkişafı ilə hücumlarını daha da təkmilləşdirəcəklər.İnkişaf etməkdə olan texnologiyalar hücumçular tərəfindən istifadə edildiyi üçün kiberhücumların dəyərinin 2025-ci ildə 12 trilyon dollara çatacağı proqnozlaşdırılır.
2024-cü il rəqəmsal dünyada artan təhdidlərlə kibertəhlükəsizlik baxımından kritik bir il kimi seçilir. Bu il süni intellektin gətirdiyi təhlükələrlə mübarizə apararkən, kibercinayətkarlar inkişaf edən texnologiyalardan istifadə edərək hücum üsullarını daha təsirli hala gətirdilər. Mütəxəssislər, inkişaf edən texnologiyaların 2024-cü ildə olduğu kimi 2025-ci ildə də kibertəhlükəsizliyə təhlükə yaradacağını qəbul ediblər. Süni intellekt, kvant kompüterləri, IoT cihazları və bulud texnologiyalarında irəliləyişlər sayəsində kiberhücumların dəyərinin 2025-ci ilə qədər dünya üzrə 12 trilyon dollara çatacağı gözlənilir. Fərdlərin və qurumların artan kiber təhdidlərə qarşı daha çox tədbir görməsi lazım olduğunu və kibertəhlükəsizliklə bağlı daha strateji yanaşmanın qəbul edilməsi lazım olduğunu bildirən Bitdefender Türkiyə distribyutoru Laykon Bilişim Əməliyyatlar Direktoru Alev Akkoyunlu 2025-ci ildə gündəmə gələcək 5 kibertəhlükəsizlik təhdidini sadalayır. .
- Kvant kompüterlərinin böyük təhlükəsi Çinin Şanxay Universitetinin tədqiqatçıları cəmi 372 kubitlik kvant kompüterlərindən istifadə edərək ən çox yayılmış onlayn şifrələmə üsulunu pozmağın bir yolunu tapdıqlarını iddia edirlər. Bu, niş kvant metodlarında irəliləyişlərin kiçik miqyaslı kriptoqrafik risklər yarada biləcəyini effektiv şəkildə nümayiş etdirir və genişmiqyaslı kvant təhdidlərinə doğru tədricən irəliləyişi vurğulayır. Mütəxəssislər kvant kompüterlərinin 2025-ci ildə mövcud şifrələmə üsullarını pozacaq qədər güclü ola biləcəyini proqnozlaşdırırlar. Buna görə də çox gec olmadan təşkilatların kvant deşifrəsinə müqavimət göstərə bilən şifrələmə üsullarına keçməsi çox vacibdir.
2. Süni İntellektlə təkmilləşdirilmiş kiber hücumlar 2024-cü ildə süni intellektlə həyata keçirilən hücumların xüsusilə sosial mühəndislik, fişinq və dərin saxtakarlıq kimi üsullarla təsirli olduğu görüldü. Süni intellektlə işləyən sosial mühəndislik hücumları bütün kiberhücumların 35-37%-ni təşkil edir və bu nisbətin 2025-ci ilə qədər daha da artacağı gözlənilir. Fişinq e-poçtlarını daha inandırıcı etmək üçün süni intellektin təmin etdiyi təbii dil emal texnologiyasından istifadə edən hücumçular hədəf istifadəçilərin 60%-ni aldada biliblər və bu hücumların biznes üçün orta dəyəri 4,88 milyon dollar olaraq qeydə alınıb.
Qeyd: 2025-ci ildə bütün bu hücum üsullarının artması ilə yanaşı, real vaxt rejimində təhlükəsizlik zəifliklərindən istifadə edə bilən avtomatlaşdırılmış vasitələrin süni intellektə əsaslanan kiberhücumlarda təsirli olacağını proqnozlaşdırırıq.
3.Əşyaların İnterneti (Iot) və Bulud Təhlükəsizliyi IoT cihazlarının təkamülü və müəssisələrin bulud platformalarına miqrasiyası kiber riskləri də artıracaq. 2024-cü ildə bu cihazlara hücumlar 35% artıb. Bulud təhlükəsizliyi tərəfində yanlış konfiqurasiyalar 2024-cü ildə kiberhücumların əsas səbəbi olmağa davam etdi. Tədqiqatlara görə, təşkilatların 83%-i autentifikasiya və girişin idarə edilməsində zəifliklərin bulud məlumatlarının pozulması faktoru olduğunu bildirib.
2025-ci ilə qədər şirkətlərin 90%-dən çoxunun birdən çox bulud platformasından istifadə edəcəyi və IoT cihazlarının sayının 32 milyardı ötəcəyi proqnozlaşdırılır. Ağıllı ev texnologiyası və sensorlar kimi bir çox IoT cihazları lazımi təhlükəsizlik tədbirlərinə cavab vermir, bu da cihazların sayı artdıqca onları asan hədəfə çevirir.
4. Rəqəmsal aktivlərin təhlükəsizliyi və kriptovalyuta oğurluğu: 2024-cü ildə rəqəmsal aktivlərin təhlükəsizliyi və kriptovalyuta oğurluğu kibercinayətkarlığın əsas hədəfi olaraq qaldı. İlin birinci yarısında kriptovalyuta oğurluğundan itkilər təxminən 1,4 milyard dollara çatıb. Xüsusilə ikinci rübdə itkilər əvvəlki illə müqayisədə 100% artımla 600 milyon dolları keçib.2025-ci ildə kriptovalyuta bazarı daha da böyüdükcə, rəqəmsal pul kisələri və mərkəzləşdirilməmiş maliyyə (DeFi) platformaları kibercinayətkarların hədəfində ön sıralarda olacaq. Fişinq hücumları və ağıllı müqavilə zəiflikləri, xüsusən də pul kisələrinə qarşı, fərdlər və qurumlar üçün ciddi maliyyə itkilərinə səbəb ola bilər.
5. Sosial Mediada kiber təhdidlər sosial media platformaları fişinq hücumları və məlumat sızması üçün əsas zəmin olmağa davam edəcək. Meta-nın 2024-cü il təhlükəsizlik hesabatına görə, bu cür hücumlar keçən illə müqayisədə 28% artıb. 2025-ci ildə dərindən fərdiləşdirilmiş fişinq hücumları, süni intellektlə işləyən saxta profillər və dərin saxta videolar kimi üsullardan daha tez-tez istifadə ediləcəyi proqnozlaşdırılır. Kibertəhlükəsizlik qrupları bu təhdidləri aşkar etmək və onlara qarşı çıxmaq üçün süni intellektlə işləyən alətlərə daha çox etibar edəcəklər. Kifayət qədər ehtiyat tədbirləri görməyən və bu təhlükələrdən xəbəri olmayan şəxslər və təşkilatlar ciddi risklərlə üzləşə bilər.
